Tinh dầu là một khái niệm không còn xa lạ trong lĩnh vực thảo dược, làm đẹp và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, đối với những người mới tiếp cận, tinh dầu có thể là một khái niệm mơ hồ và đầy thắc mắc. Vậy, Tinh dầu là gì? Tại sao nó lại được sử dụng rộng rãi và mang lại nhiều lợi ích? Hãy cùng Quincy tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Tinh dầu là gì?
Tinh dầu là một loại dầu có mùi hương đặc trưng, được chiết xuất từ các thành phần tự nhiên của cây cỏ, hoa, quả, hạt, vỏ cây hoặc rễ cây. Quá trình chiết xuất tinh dầu thường được tiến hành bằng cách chưng cất hoặc ép lạnh để tách lấy các hợp chất hữu cơ từ nguồn thực vật.
Tinh dầu chứa nhiều thành phần hoạt tính, bao gồm các hợp chất hữu cơ như terpenoids, phenolics, esters, aldehydes và nhiều loại khác. Mỗi loại tinh dầu có thành phần riêng biệt, tạo nên mùi hương và tính chất đặc trưng của nó.
Tinh dầu có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Trong lĩnh vực làm đẹp, tinh dầu được sử dụng để chăm sóc da, tóc và móng. Chúng có thể làm dịu da, cung cấp độ ẩm, làm sáng da, và giúp tóc mềm mượt. Ngoài ra, tinh dầu còn được sử dụng trong aromatherapy, liệu pháp sử dụng mùi hương để cân bằng tâm trạng và giảm căng thẳng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tinh dầu là một chất mạnh và cần được sử dụng đúng cách. Trước khi sử dụng tinh dầu, cần tham khảo hướng dẫn và chỉ dùng theo liều lượng đúng để tránh các phản ứng phụ có thể xảy ra.
Tinh dầu đã trở thành một phần không thể thiếu trong lĩnh vực làm đẹp, chăm sóc sức khỏe và thư giãn. Với mùi hương đặc trưng và các lợi ích cho cơ thể và tinh thần, tinh dầu mang lại một trải nghiệm thú vị và tự nhiên cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Các loại tinh dầu và cách phân loại chúng
Tinh dầu nguyên chất
Tinh dầu nguyên chất là tinh dầu thuần khiết chưa được pha trộn với bất kỳ thành phần hoá học nào. Nó được chiết xuất 100% từ các nguồn thực vật tự nhiên và có hàm lượng cụ thể, phù hợp để sử dụng trong việc uống (nếu có thể uống được). Tinh dầu nguyên chất được coi là an toàn và có lợi cho sức khỏe, trừ trường hợp một số loại tinh dầu được chiết xuất từ các loại cây thuốc không dùng cho mục đích ăn uống như lộc đề hoặc bách.
Khi tinh dầu nguyên chất được pha chế với các chất hóa học khác, nó trở thành tinh dầu không nguyên chất, nhưng vẫn giữ được hương thơm đặc trưng của tinh dầu ban đầu.
Tinh dầu nguyên chất được coi là sự lựa chọn tốt để tận dụng các lợi ích của thực vật và có thể được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau. Tuy nhiên, khi sử dụng tinh dầu nguyên chất hoặc bất kỳ loại tinh dầu nào khác, cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng và chỉ sử dụng đúng liều lượng để tránh các phản ứng phụ có thể xảy ra.
Tinh dầu tổng hợp
Tinh dầu tổng hợp là một loại sản phẩm có mùi hương tương tự như tinh dầu tự nhiên, nhưng được tạo ra thông qua quá trình tổng hợp hóa học (còn được gọi là dầu thơm). Tinh dầu tổng hợp được tạo nên bằng cách kết hợp các loại hóa chất để mô phỏng mùi hương của tinh dầu tự nhiên.
Quá trình tổng hợp tinh dầu nhân tạo thường bắt đầu bằng việc lựa chọn các hợp chất hóa học có khả năng tái tạo mùi hương của tinh dầu từ thiên nhiên. Các hóa chất này sau đó được kết hợp và tinh chế để tạo ra một hỗn hợp có mùi hương tương tự như tinh dầu tự nhiên.
Tinh dầu tổng hợp thường được sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm, nước hoa, và các sản phẩm có mùi hương khác. Một số lợi ích của tinh dầu tổng hợp là có thể giúp giảm chi phí sản xuất, cung cấp một loạt các mùi hương mới và đa dạng, và đảm bảo tính ổn định và đồng nhất của mùi hương trong sản phẩm.
Phương pháp để sản xuất tinh dầu
Phương pháp chưng cất hơi nước
Phương pháp này cho ra tinh dầu có độ tinh khiết cao, được sử dụng cho những loại tinh dầu chiết từ lá, hoa, rễ và vỏ cây. Chẳng hạn như: tinh dầu oải hương, nhài, bạc hà, đàn hương, sả chanh,…
Các nguyên liệu sẽ được cho vào bình kín sau đó nấu lên. Hơi nước đem theo tinh dầu qua bình ngưng tụ lại thành hỗn hợp chất lỏng. Lúc này hiện tượng tách lớp nước và tinh dầu sẽ xảy ra. Người ta tiến hành tách nước và loại bỏ tạp chất, sau đó thu được tinh dầu nguyên chất.
Điểm nổi bật: có thể tạo ra tinh dầu nhanh chóng. Người thực hiện có thể biết được sự biến đổi dưỡng chất của tinh dầu. Lưu ý, nếu nhiệt độ quá cao thì các hợp chất có thể bị biến đổi theo hướng tiêu cực.
Phương pháp chiết xuất bằng dung môi
Thường áp dụng cho những loại tinh dầu (thường là các loại tinh dầu hoa) khó chiết xuất, dễ bay hơi. Chúng ta cần một chất dung môi (rượu, axeton, propan và hexane) để kéo tinh dầu lại, giảm sự bay hơi của tinh dầu theo phương pháp này.
Ưu điểm: chiết xuất ra tinh dầu nguyên chất rất cao.
Phương pháp ướp
Phương pháp ướp được áp dụng để lấy tinh dầu từ các loại hoa. Sử dụng 1 khuôn gỗ, đặt lên đấy tấm thủy tinh được phết mỡ lợn cả 2 mặt, lớp thủy tinh dày khoảng 3mm. Đặt lên trên bề mặt 1 lớp lụa mỏng, rải lên đấy 30 – 80g (tùy vào nhu cầu sử dụng) hoa tươi khô ráo, không bị dập nát.
Khoảng 35 – 40 khuôn gỗ được xếp chồng lên nhau, để trong phòng kín. Sau 24 – 72 giờ tùy theo từng loại hoa, người ta thay lớp hoa mới cho đến khi chất béo bão hòa tinh dầu. Có thể dùng mỡ có chứa tinh dầu tự nhiên, hoặc tách riêng tinh dầu bằng alcohol. Quá trình này rất công phu và đòi hỏi thời gian dài để thực hiện.
Phương pháp ép lạnh
Thường dùng cho những loại tinh dầu được chiết xuất từ vỏ của quả (tinh dầu cam, quýt, bưởi, chanh…) hoặc những loại thực vật dễ chiết xuất được tinh dầu.
Tinh dầu được chiết xuất bằng phương pháp ép lạnh không bị tác dụng bởi nhiệt, vì thế cho ra tinh dầu có hàm lượng, mùi vị đạt chuẩn nhất.
Xem thêm: Dùng máy rửa mặt có bị xệ da không?
Công dụng của tinh dầu
Công dụng của tinh dầu đối với sức khỏe
- Giúp cân bằng hormone
- Tăng khả năng miễn dịch và chống nhiễm trùng
- Tăng cường hệ tiêu hóa
- Tăng cường năng lượng
- Cải thiện chức năng não
- Giúp giảm căng thẳng và thư giãn
- Giảm đau nhức
- Giúp chữa ngáy ngủ, cải thiện giấc ngủ
- Làm sạch không gian sống
Công dụng của tinh dầu đối với làm đẹp
- Chăm sóc da và tóc: Tinh dầu thẩm thấu tốt qua da, hấp thu trực tiếp qua màng tế bào, làm chậm quá trình lão hóa, dưỡng mềm trắng da. Bên cạnh đó tinh dầu còn là dưỡng chất rất tốt để nuôi dưỡng mái tóc.
- Hỗ trợ giảm cân: Tinh dầu bưởi giúp tăng cường sự trao đổi chất, bạn có thể thêm vài giọt tinh dầu tinh dầu bưởi (loại uống được) vào nước để uống trước mỗi bữa ăn, giúp kiềm chế cơn thèm ăn. Massage body với tinh dầu bưởi để giảm mỡ thừa, rất được nhiều người ưa chuộng.
Xem thêm: Dùng máy rửa mặt có bị xệ da không?
Những lưu ý khi sử dụng tinh dầu
Những đối tượng không nên sử dụng tinh dầu
- Người dị ứng mùi thơm (khi tiếp xúc với hóa chất có mùi sẽ bị nhức đầu, buồn nôn, mệt mỏi, các chứng bệnh về hô hấp, hen suyễn thứ phát…).
- Người có vết thương hở, có làn da nhạy cảm, dễ bị viêm, dị ứng,..
- Người bị bệnh huyết áp cao không nên dùng tinh dầu khuynh diệp, hương thảo, cỏ xạ hương, cây bài. Những người bị huyết áp thấp thì tránh dùng tinh dầu oải hương, kinh giới ô, ngọc lan tây.
- Người từng và đang bị động kinh, thần kinh, thận cần tránh xa tinh dầu khuynh diệp, tiểu hồi, hương thảo, lá xô thơm, cây bách, hạt tiêu đen, cây thông, cây thìa là.
- Mắc các vấn đề về tuyến tiền liệt tránh dùng tinh dầu melissa, thông… Những người mắc bệnh tăng nhãn áp nên tránh dùng tinh dầu melissa…
- Phụ nữ có thai giai đoạn đầu không nên dùng bất cứ loại tinh dầu nào. Giai đoạn sau muốn dùng cần có sự chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ và pha chế thật loãng.
Các lưu ý khi sử dụng tinh dầu
- Sử dụng tinh dầu nồng độ cao có thể gây ra phỏng.
- Không để tinh dầu rơi vào mắt hoặc vết thương hở.
- Không bôi trực tiếp tinh dầu lên da
- Không ăn hoặc uống tinh dầu khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Cách bảo quản tinh dầu
- Bảo quản tinh dầu trong lọ thủy tinh tối màu.
- Hạn chế tiếp xúc với oxy sử dụng xong nên vặn nắp lại để tránh làm giảm hạn sử dụng của tinh dầu.
- Bảo quản tránh ánh sáng trực tiếp, nhiệt độ cao.
Xem thêm: Hướng dẫn xịt khoáng đúng cách?
Tóm lại
Tinh dầu đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, mang lại một trải nghiệm thú vị và tự nhiên cho chúng ta. Với mùi hương đặc trưng và các lợi ích cho cơ thể và tinh thần, tinh dầu đóng góp vào việc tạo nên sự thư giãn, cân bằng và sự tự chăm sóc cho sức khỏe và tinh thần của chúng ta.
Xem thêm:
Pingback: Uống nước như thế nào thì tốt cho da?
Pingback: Mẹo khắc phục da xỉn màu hiệu quả bạn không nên bỏ qua
Pingback: Trị mụn cấp tốc với những nguyên liệu có sẵn tại nhà
Pingback: 12 Thực phẩm đẹp da nên ăn mỗi ngày